ارزیابی تأثیر مصرف روزانه دوغ غنی شده با ویتامین D و توأم ویتامین D و کلسیم بر غلظت‌های سرمی فراورده‌های نهایی گلیکاسیون و لیپوپروتئین کم‌چگال اکسیده در مبتلایان به دیابت نوع 2: کارآزمایی بالینی شاهددار

سابقه و هدف: افزایش غلظت فراورده‌های نهایی گلیکاسیون (AGEs) و استرس اکسیداتیو نقش مهمی در عوارض دیررس دیابت دارد. به تازگی، اثرات سودمند بهبود وضعیت ویتامین D بر وضعیت گلیسمی مبتلایان به دیابت نوع2 نشان داده شده است. هدف این مطالعه، ارزیابی تأثیر مصرف دوغ غنی شده با ویتامین D و توأم ویتامین D و کلسیم بر سطوح سرمی AGEs و ox-LDL در بیماران دیابت نوع 2 بود. مواد و روشها: 60 بیمار دیابتی در محدوده سنی 30 تا 60 سال به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند: 1. دوغ ساده (150 میلی‌گرم کلسیم بدون ویتامین D در 250 میلی‌لیتر)، 2. دوغ غنی شده با ویتامین D (IU 500 ویتامین D و 150 میلی‌گرم کلسیم)، 3. دوغ غنی شده با ویتامین D و کلسیم (IU 500 ویتامین D و 250 میلی‌گرم کلسیم). بیماران 12 هفته روزانه 2 بطری دوغ مصرف کردند. ارزیابی‌های رژیمی، تن‌سنجی و آزمایشگاهی در آغاز و پایان مداخله انجام شد. یافتهها: میانگین غلظت سرمی 25(OH)D در گروه دوم از nmol/L1/30±6/40 به nmol/L 6/32±8/76 (001/0>p) و در گروه سوم از nmol/L7/38±1/45 به nmol/L 3/35±7/72 (001/0>p) افزایش یافت. گلوکز ناشتا (016/0p= و040/0p= )، انسولین (001/0>p و 009/0p= )، HbA1c ( به ترتیب 001/0p= و 003/0p= )، HOMA-IR (001/0>p و 002/0p= ) و سطوح سرمی AGEs (029/0p= و 001/0p= ) در گروه‌های دوم و سوم نسبت به گروه اول کاهش معنی‌داری داشت. تغییر معنی‌دار درون گروهی و بین گروهی در ox-LDL مشاهده نشد. نتیجه گیری: دریافت روزانه دوغ غنی شده با ویتامین D با یا بدون کلسیم موجب افزایش غلظت 25(OH)D ، بهبود شاخص‌های گلیسمی و کاهش AGEs در بیماران دیابتی شد، اما بر ox-LDL تأثیری نداشت. واژگان کلیدی: 25- هیدروکسی ویتامین D، فراورده‌های نهایی گلیکاسیون، LDL اکسیده، غنی‌سازی، دیابت نوع2